Het is inmiddels 50 jaar geleden dat de Natuurgroep is ontstaan. Wie had toen kunnen bedenken dat het vrienden initiatief zolang stand zou houden en een belangrijke rol zou gaan spelen in het ontwikkelen en behouden van de natuur in en rond Kockengen en zoveel mensen zou enthousiasmeren voor onze leefomgeving?
Overlevering leert dat de kiem al is gelegd in 1970. In dat jaar ontmoeten Gerard van Zuijlen en Cor de Kruif elkaar via hun Kockengense vriendinnen Cocky Streng en Francis Dijkers op een dansavond in het ‘Verenigingsgebouw’ in Kockengen. Er was direct een klik omdat beide mannen fanatiek naar vogeltjes keken. Ze spraken af om samen op pad te gaan en al snel sloten Han, de broer van Francis, en Johan, de broer van Cor, zich aan. In de jaren erna bleken meer Kockenezen belangstelling te hebben voor de natuur. Begin 1974 ontstond het idee om een Natuurgroep op te richten. Er werd een briefje opgesteld dat huis-aan-huis werd bezorgd bij alle inwoners van Kockengen. Op 5 maart 1974 kwamen de belangstellenden voor het eerst bijeen in de huiskamer van Gerard en op 19 april 1974 is de Natuurgroep officieel opgericht.
In de begin jaren lag het accent op excursies en het leren kennen van de vogels en planten. Er werden natuurwandelingen rond Kockengen, het zgn ‘rondje Kockengen’, en omstreken gemaakt, evenals reisjes naar wat verder gelegen gebieden. Een of twee keer per jaar werd een heel weekend georganiseerd. Met de fiets, openbaar vervoer, ingehuurde KABO bus of eigen auto’s ging het gehele gezelschap op vrijdag naar de plaats van bestemming en keerde op zondagavond moe maar voldaan weer terug naar Kockengen.
De excursies en de weekendkampen waren goed voor veel gezelligheid en ontspanning. Soms voor dag en dauw op pad, soms wat later op de ochtend. Veel aandacht voor vogels en hun geluiden, maar ook aandacht voor de planten.
Ongeveer een jaar na oprichting werd gestart met het knotten van wilgen. Met de gedachte niet alleen te praten en te kijken, maar ook te doen, werd de allereerste werkdag georganiseerd. Op het landje van Zilver werden knotwilgen van hun zware takkenlast verlost. De eerste werkdag met enkel handzagen, maar op de 2e werkdag bleek al dat de onderhoudsachterstand te groot was om enkel met handzagen het werk te verzetten. Achterstallig onderhoud was groot en de takken waren dik… de motorzagen veraangenaamde het werk sterk ondanks het irritante geluid.
Naast de rijen met knotwilgen en de miltvuurbosjes, werden ook knotwilgen gepoot, verwaarloosd rietland gemaaid, gehooid, greppels gegraven en sloten uitgebaggerd. Nadat het polderreservaat een feit was, kwam ook het bomen planten en onderhoud in het polderreservaat erbij. Jaarlijks werd een bijdrage geleverd aan de organisatie van de Boomplantdag, waarbij de basisschool kinderen mee hielpen met bomen planten of wilgen knotten.
Grote motor achter de werkdagen was Paul Vlaanderen. Ongelofelijk hoeveel dagen en uren Paul met tomeloze energie heeft gestoken in alle werkdagen die in de afgelopen 50 jaar zijn georganiseerd!
Op 26 augustus 1981 werd de Natuurgroep Kockengen een vereniging. Hier ging een discussie van bijna 9 maanden aan vooraf. De aanzet was een door het College van Burgemeesters en Wethouders van Kockengen afgewezen subsidie aanvraag voor het jaar 1981. Volgens artikel 2 van de gemeentelijke subsidie verordening kwam de Natuurgroep niet in aanmerking voor subsidie, omdat de Natuurgroep geen rechtspersoonlijkheid bezat. Hiervoor moest de Natuurgroep een vereniging worden met rechtsbevoegdheid. Behalve de subsidieregeling waren ook de hoofdelijke aansprakelijkheid van de informele bestuursleden (de naar buiten tredende vertegenwoordigers) van de Natuurgroep, de ontvankelijkheid bij indiening van bezwaarschriften en de acceptatie van de Natuurgroep als behartiger van natuur- en landschapsbelang redenen om mee te nemen in de afweging. Al met al voldoende aanleidingen om de mogelijkheden voor oprichting van een vereniging met rechtsbevoegdheid met haar voor- en nadelen af te zetten tegen de bestaande voor- en nadelen van de Natuurgroep als vriendengroep.
Er was de nodige terughoudendheid. De vrees werd uitgesproken dat het vrijblijvende en informele karakter verloren zou kunnen gaan. Uiteindelijk is unaniem uitgesproken dat de Natuurgroep een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid moest worden en als voorheen moest blijven functioneren waarbij het karakter gewaarborgd wordt. Na ruim 42,5 jaar kunnen we constateren dat zeer goed gelukt is!
De jaren regen zich aan een. Er werden bezwaren ingediend als natuur of landschap onder druk kwam te staan, er werden werkdagen georganiseerd voor het behoud van de natuur in en rondom Kockengen, maar ook de excursies en kampeerweekenden bleven bestaan.
Toch waren een aantal ‘magere’ jaren tussen eind jaren ’80 tot begin deze eeuw. Veel leden van het eerste uur kregen kinderen en/of verhuisden van het dorp. Hierdoor werd het aantal actieve leden minder. Het toenmalig bestuur stelden zich de vraag of ze niet moesten stoppen, er was bijna geen animo meer! Er is toen een herstart gemaakt, waarbij het bestuur meer mensen wisten te enthousiasmeren om mee te doen aan onze werkdagen. Gelukkig zijn er weer nieuwe leden bijgekomen en werd met nieuw elan de andere activiteiten weer opgepakt. We kregen meer actieve bestuursleden en de ‘schwung’ kwam weer in onze club. In 2007 t/m 2010 werden er vogelcursussen gegeven, er werden lezingavonden georganiseerd en excursies naar ‘nieuwe’ gebieden, de website kwam er en steeds meer mensen kwamen naar onze activiteiten en voelden zich thuis bij de Natuurgroep. En in 2012 zijn we met natuurommetjes voor de jeugd begonnen. Dat liep zeer goed, totdat de jeugd de leeftijd van de bijbaantjes bereikt. Het is moeilijk om op die leeftijd de jeugd te blijven binden.
Het 40-jarig jubileum in 2014 is uitgebreid gevierd, waarbij 4 ereleden zijn benoemd. Gerard van Zuijlen, Bram Paardenkooper, Hans Geuze en Paul Vlaanderen hebben zich vanaf de oprichting van de Natuurgroep ingezet voor behoud en ontwikkeling van de natuur in en rondom Kockengen. De Natuurgroep Kockengen was na 40 jaar nog steeds een actieve, dynamische vereniging met 134 leden, die met elkaar en met veel enthousiasme allerlei activiteiten oppakten.
In de laatste jaren is er weer een excursiecommissie actief. Er wordt een gevarieerd programma opgesteld. Maandelijks wordt een interessante excursie georganiseerd die past bij het jaargetijde en de natuur op dat moment. Deze excursies worden zeer gewaardeerd en goed bezocht. Daarbij wordt ook de samenwerking met IVN gezocht ten behoeve van het natuureducatie aspect.
De werkdag commissie is ook nog zeer actief en organiseert de seizoensopening in november en alle werkdagen in het winterseizoen. Doorgaans is er ook nog een zomerwerkdag. Er is een vaste kern van leden die meedoen aangevuld met leden die af en toe een dag meehelpen.
Daarnaast worden al jaren inventarisaties uitgevoerd van onder andere de rietlanden in Kockengen en de weide- en watervogels in en rondom Kockengen. Tesamen met boeren zijn plannen opgesteld om de weidevogels te beschermen en zijn er plas-dras gebieden ingericht rondom Kockengen. Ook is al vroeg de nestkasten commissie van start gegaan. In samenwerking met andere groepen in de regio worden vele nestkasten beheerd en onderhouden met name om de roofvogelstand te bevorderen. Als laatste is de nachtvlinder inventarisaties in het polderreservaat erbij gekomen. Tot op de dag van vandaag houden leden van de Natuurgroep zich bezig met inventarisaties en nachtvlinder- en vogeltellingen en zijn ze actief in de nestkastenwerkgroep van de regio.
En nu ons 50-jarig bestaan: we zijn nog steeds een dynamische club, wel veel ouder dan 50 jaar geleden, maar nog steeds vol energie om ons in te zetten om de natuur te behouden en te onderhouden, maar met name ook om de natuur te beleven. Nieuwe inwoners van Kockengen weten ons vaak te vinden en waarderen de activiteiten die georganiseerd worden. Op dit moment telt de vereniging 185 leden c.q. gezinnen, die de Natuurgroep Kockengen een warm hart toedragen en al dan niet actief deelnemen aan de activiteiten.